Wat is het verschil tussen jam, marmelade en vruchtenpasta?

In de volksmond worden alle smeersels die op de een of andere manier van fruit zijn gemaakt “jam” genoemd. Maar heel weinig mensen beseffen dat er subtiele verschillen zijn tussen jam en marmelade en vinden “jam” gewoon een eleganter woord. Toen we in de Außerperskolerhof waren, legde Rudi Maier ons dit uit.

Quittenkonfitüre

Ik heb wat onderzoek gedaan op internet en zal het hier proberen uit te leggen. Traditioneel en in de volksmond is “jam” een spread gemaakt van fruit dat is ingekookt met suiker (en, indien gewenst, kruiden zoals kaneel of vanille). Het woord “jam” zelf is waarschijnlijk afgeleid van het Portugese woord marmelada voor “kweeperenjam”. Kweeperenjam lijkt dus een heel vroege vorm te zijn geweest. Het woord “jam” daarentegen is afgeleid van het Franse confiture, wat “conserven” betekent. Het kwam in het Duits samen met vele andere woorden uit het Frans in de 17e eeuw, toen de overeenkomstige termen werden geleend naast de Franse mode. En op de een of andere manier klinkt “confiture” verfijnder dan “marmelade”, misschien omdat de mond zo elegant rond is?
Hoe dan ook, de Europese Gemeenschap vaardigde in 1982 een jamverordening uit, die bepaalt dat alleen conserven gemaakt van citrusvruchten als “jam” mogen worden geëtiketteerd in reclame en verkoop. Zoals het altijd gaat met taalverordeningen, duurt het even voordat ze aanslaan. Je herinnert je misschien nog wel uit de Engelse les dat bijvoorbeeld sinaasappelmarmelade “marmelade” werd genoemd en bramenjam “jam”. Het Engelse gebruik werd daarom in heel Europa voorgeschreven.

Die indischen Laufenten, die auf dem Außerperskolerhof gegen Schnecken eingesetzt werden.

Außerperskolerhof produceert echter helemaal geen jam, maar (naast veganistische honing van paardenbloemen en sparrenextract en vruchtenazijn) “alleen” vruchtenspreads, maar deze zijn gemaakt van bramen, frambozen en veenbessen, jostaberries, frambozen en rode bessen. Wat is deze vruchtenspread ook alweer?

Sizilianische Orangenmarmelade

In de Jamverordening worden de termen “jam of confituur” en “extra jam of confituur”, “gelei” en “extra gelei”, “marmelade”, “geleimarmelade” en “kastanjepasta” gedefinieerd aan de hand van de hoeveelheid vruchtenpulp of vruchtenmoes die het eindproduct per 1000 g moet bevatten. Binnen de afzonderlijke producten varieert de verhouding weer afhankelijk van de vrucht. Alles wat afwijkt van de regelgeving voor jam wordt onder andere termen geschaard. Gelei wordt bijvoorbeeld alleen gemaakt van vruchtensap en niet van de hele vrucht. Fruitpasta’s verschillen in die zin dat ze minder suiker of andere zoetstoffen kunnen bevatten. Er kan dus worden geconcludeerd dat het fruit dat in de Außerperskolerhof wordt gekookt tandvriendelijker is, omdat het minder suiker bevat dan jam of marmelade.

Die Gläser werden von Hand hübsch verziert.

Na het lezen over dit onderwerp begrijp ik waarom zo weinig mensen op de hoogte zijn van de regelgeving voor jam. Omdat vruchtensmeersels de minste suiker bevatten en de smaak van het fruit dus puurder en tandvriendelijker is, geef ik de voorkeur aan vruchtensmeersels.